8 Tips voor portretfotografie

Een uitstapje! Geen onderwaterfotografie dit keer, maar een item over portretfotografie. Veel onderwaterfotografen zijn ook graag boven water met hun camera aan de slag. We geven je 8 tips voor portretfotografie in dit artikel. De regel van derden is in de onderwaterfotografie ook zeker geen onbekende! En ook de regel dat het oog of de ogen van je model (bij een visportret is dat de vis) scherp moet(en) zijn is een duidelijke regel voor onderwaterfotografen.

Voorbereiding

Voorbereiding is een van de belangrijkste dingen vóór een shoot. Het bespreken van de ideeën / wensen van je model, het maken van moodboards, de locatie vooraf scouten enzovoorts helpen de shoot veel vlotter te laten verlopen. Hierdoor heb je meer tijd voor de fotografie zelf. Ook is het duidelijk wat je in beeld moet brengen omdat je dat van te voren al uitgewerkt hebt.

Als je studio lichten gaat gebruiken kan je alvast een lichtplan maken. Verdiep in wat voor licht je wilt en hoe dat tot stand gebracht wordt. Naar aanleiding hiervan kan je een lichtplan maken via verschillende programma’s (zoals Lighting Diagram Creator of Strobox). Hierdoor weet je tijdens de shoot hoe de lichten moeten staan voor bepaalde belichtingen.

Achtergrond

Een achtergrond geeft al snel een sfeer aan de foto door middel van compositie van de achtergrond, kleur, licht en onscherpte. Onscherpte is vaak een belangrijk aspect als je een portret foto maakt, hoe rustiger de achtergrond hoe meer aandacht naar het onderwerp gaat. Een achtergrond kan natuurlijk ook gewoon simpel neutraal zijn in één kleur, dit zorgt voor meer aandacht op het onderwerp. Zorg dus hierbij wel dat het onderwerp interessant genoeg is.

Belichting

Een foto ontstaat door licht. Licht is alles in een foto en zo ook bij een portret. Natuurlijk is kunstmatig licht niet vereist bij het maken van een portretfoto, eigenlijk is natuurlijk daglicht een van de mooiste lichtbronnen. Dit omdat het namelijk een erg zachte lichtbron is. Let wel op dat elk moment van de dag het licht anders is, dit speelt dus een grote rol.

Met daglichtfotografie zou je een reflector kunnen proberen. Een reflector weerkaatst het zonlicht, zo kan je toch de schaduwen iets bij lichten zonder een flitser nodig te hebben. Er bestaat ook een donkere kant van een reflector, hiermee zorg je ervoor dat het licht op bepaalde delen heel zacht wat minder wordt.

Kunst licht kan erg handig zijn in veel situaties en je kan zelf de verdeling van het licht op de foto bepalen. Ook natuurlijk daglicht is zelfs na te bootsen met kunstlicht.

Let op bij een foto met flitsers erg goed op de schaduwen, dit kan onder de neus ontstaan bijvoorbeeld maar ook op de achtergrond. Lichte schaduw mag, als het maar geen slag schaduw is.

Slagschaduw is de schaduw die een onderwerp laat vallen op een ondergrond of een ander voorwerp

Dit is een voorbeeld foto van een portret met daglicht. Hier is goed te zien dat het licht geen vervelende schaduwen gaat creëren.

Bij deze foto's is ook gebruik gemaakt van alleen daglicht. Echter is het daglicht bewerkt door er een donkere reflector op te richten. Hierdoor wordt het daglicht op bepaalde delen donkerder gemaakt / verminderd.

Bovenstaande foto is gemaakt in de studio met erg zacht licht om daglicht na te bootsen. Om dit te realiseren worden vaak grote paraplu’s, diffusers en softboxen gebruikt tot wel 2 meter breed.

Dit is een voorbeeld van hard licht. De foto is gemaakt met studio. Je ziet goed onder de ogen en de neus een hard schaduw ontstaan. Als je harde schaduwen juist wilt creëren in de foto let dan goed op wat de schaduwen gaan doen. Als ik de lamp bij deze foto hoger had geplaatst was er een enorme schaduw ontstaan en waren de ogen minder mooi belicht geweest.

Dit is een duidelijk voorbeeld van slagschaduw, dit is natuurlijk niet het fijnste om naar te kijken. De schaduw van het onderwerp is erg hard, valt op het doek erachter en heeft precies de vorm van het persoon. Ook is bij deze foto de achtergrond eigenlijk te druk. Dit is storend omdat de aandacht minder naar het onderwerp gaat.

Diafragma

Bij een portret foto is natuurlijk de persoon het onderwerp. Om dit extra te benadrukken komt het diafragma van pas. Diafragma is de opening van de lens ( door middel van lamellen ) en bepaalt hoeveel licht er binnen komt, ook bepaalt het de onscherpte op de achtergrond. Het diafragma wordt aangeduid met een F en een getal er achter. Hoe lager het diafragma getal, hoe groter de opening, hoe onscherper de achtergrond wordt.

Compositie

Compositie kent een aantal standaard elementen. Denk aan de regel van derden, rechte horizon etc. Als je meer een documentair portret maakt is het vanzelfsprekend dat je de omgeving mee laat doen, maar let wel op dat er geen storende elementen in zitten. Denk aan bomen die vanuit een hoofd op de achtergrond omhoog staan, drukke elementen en storende kleuren bijvoorbeeld. Bij de regel van derden wordt de foto in 9 gelijkmatige vlakken verdeeld met 2 horizontale lijnen en 2 verticale lijnen. Het onderwerp in het midden is meestal niet heel spannend. Wanneer het onderwerp één van de vier kruispunten raakt wordt het beeld vaak krachtiger en dynamischer. Ook kan je de keuze maken tussen een open en een gesloten kader. Bij een gesloten kader is heel het onderwerp op de foto en doet de omgeving vaak eerder mee in de foto. Bij een open kader snij je delen van het gezicht af, dit zorgt voor een artistiekere foto. Let wel op dat je niet bij de kin afsnijdt, dit geeft snel een raar beeld. Snijden bij het voorhoofd wordt vaker gedaan.

Ogen

Ogen zijn in een portret hoofdzakelijk om scherp te zijn, is de focus er iets van af is het enorm storend vaak. Let dus altijd goed op of de ogen scherp zijn. Ook vertellen ogen vaak het meest in de foto, vooral als je een emotie of verhaal wilt vertellen. Mocht je met licht of attributen werken, pak een flitser met een grote diffuser of een reflectiescherm en plaats die net iets onder het hoofd naar het model toe. Hierdoor worden ook de ogen opgelicht en dat zorgt voor extra “levendigheid”. Zorg altijd dat er licht weerkaatsing in de foto te zien is, zo niet lijkt de persoon een soort van “levenloos”.

Vertel een verhaal

Als je een portret gaat maken voor jezelf of in opdracht is het de kunst om een verhaal te vertellen of laten te vertellen. Heb een gesprek met het model over het onderwerp en kom achter wat voor emoties hier bij komen kijken bij de persoon. Probeer hier in mee te leven en er ook zelf een gevoel bij te krijgen. Probeer dat wat je voelt te vertalen in een beeld en ga dat vast leggen. Soms kan het helpen om meerdere relevante onderwerpen van het verhaal te verwerken in de foto/ achtergrond.

Breek de regels

Breek de regels is naar mijn mening de belangrijkste regel. Zodra je alle regels een beetje in je hoofd hebt wordt het tijd om deze te breken. Bedenk waarom de regels er zijn en waarom je zou breken. Breek de regels in ieder geval altijd met een reden. Wordt lekker artistiek en experimenteer, kijk wat voor jou werkt. Vaak heb ik persoonlijk de regel van derden, belichting regels en rustige achtergronden niet aangehouden, ten slotte moet je natuurlijk wel je eigen stijl creëren.

Tekst en foto's: Don Crusio